Rekabet Kurulu’nun, 13.02.2025 tarihli 25-06/143-M ve 25-06/144-M sayılı kararları ile çiğ süt alımı, süt yemi satışı ve süt ürünleri pazarlarında faaliyet gösteren teşebbüsler ile Ambalajlı Süt ve Süt Ürünleri Sanayicileri Derneği’nin (ASÜD) fiyat tespiti, pazar paylaşımı ve rekabete hassas bilgi değişimi gibi rekabeti sınırlayıcı eylemlerde bulunmak suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (4054 sayılı Kanun) 4. maddesini ihlal ettikleri iddiası ile ilgili olarak başlatılan önaraştırma kapsamında, 18.02.2025 ve 19.02.2025 tarihlerinde görevli meslek personeli tarafından Pro Yem Sanayi ve Ticaret AŞ (PROYEM) merkezinde yerinde inceleme gerçekleştirilmiştir.
Kurul kararına konu olayın gelişimi şu şekilde olmuştur; PROYEM’de yerinde inceleme gerçekleştirmek amacıyla yerinde incelemeyi yapmakla görevli meslek personeli tarafından 18.02.2025 tarihinde saat 10.30’da PROYEM binasına giriş yapılmış, şirket yetkililerine yetki belgeleri ile Kurum kimlik kartları ibraz edilmiş, Kanun, Tebliğ ve ilgili mevzuat hakkında teşebbüs yetkililerinin bilgi edinmesi sağlanmıştır.
Belirli çalışanların bilgisayarları/e-postalarında, ilgili kişilerin de refakati eşliğinde, yerinde inceleme gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte, kararda yer aldığı üzere; yerinde inceleme esnasında, devam eden günde mobil cihazlarında inceleme yapılması planlanan çeşitli teşebbüs çalışanları ile iletişime geçilip kendilerine 18.02.2025 tarihinde saat 10.30 itibarıyla yerinde inceleme sürecinin başladığı ve bu saat itibarıyla fiziksel ve/veya dijital ortamdaki herhangi bir verinin silinmemesi gerektiği konusunda bilgilendirme yapılmış, ilgili teşebbüs çalışanları 19.02.2025 tarihinde saat 10.30’da, mobil cihazları ile birlikte yerinde incelemenin tamamlanması adına teşebbüs adresine davet edilmiştir.
Ayrıca görevli meslek personelince teşebbüs yetkililerine 18.02.2025 tarihi itibarıyla yerinde incelemenin sonlandırılmadığı ve anılan tarih-saat itibarıyla teşebbüs adresinde yerinde incelemeye devam edileceği hususu aktarılmıştır.
Akabinde görevli meslek personelince 19.02.2025 tarihinde saat 10.18’de, 18.02.2025 tarihinde başlatılmış olan yerinde incelemenin devam ettirilmesi amacıyla tekrar teşebbüs adresine gelinmiş ve süreç devam ettirilmiştir.
Bu süreçte, bazı teşebbüs çalışanlarının sohbetlerinde Whatsapp’ta yer alan farklı sohbet ekranlarında yer alan ve inceleme tarihine ait olan “Mesajlar ve aramalar uçtan uca şifrelidir. WhatsApp da dâhil olmak üzere bu sohbetin dışında bulunan hiç kimse mesaj ve aramalarınızı okuyamaz ve dinleyemez” şeklindeki sistem mesajı görülmüştür.
Söz konusu sistem mesajının yansıdığı kimi sohbetler ayrıca incelenmiş ve bu sistem mesajının yerinde incelemenin başlangıcından sonra ilgili sohbetlere yansıdığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla teşebbüs çalışanlarınca 18.02.2025 tarihinde, saat 10.30’da başlatılan yerinde incelemede, bir sonraki gün gerçekleştirilecek inceleme için yapılan uyarıdan sonra farklı zamanlarda WhatsApp hesaplarında silme işlemleri gerçekleştirildiği anlaşılmıştır.
Silinen yazışmalar, adli bilişim cihazı aracılığıyla geri getirilmeye çalışılmış ise de yerinde inceleme kapsamında geri getirme sürecinde veri bütünlüğü tamamen sağlanamamış, silinen yazışmaların tümünün incelenmesi mümkün olamamıştır.
Öte yandan inceleme ekibi tarafından sohbetlerin kontrol edilme ve geri getirme süreci için yaklaşık 12 saat gibi önemli bir zaman harcanmış ve inceleme olağan etkinliğinde gerçekleştirilememiştir.
Kararın değerlendirme kısmında, Rekabet Kurulu’nca konuya ilişkin Kurul ve idari yargı kararlarına atıf yapılarak, yerinde inceleme başladıktan sonra klasör, e-posta, mesaj gibi verilerin silinmesinin delil karartmaya yönelik eylem olarak nitelendirildiği ve bu eylem neticesinde olası delillere erişimin zorlaştırıldığı ifade edilmiştir.
Kararda atıfta bulunulan Kurul kararları şöyledir;
Kararda ayrıca, Danıştay’ın Koçak Petrol (Danıştay 13. Dairesinin 2008/5890 E., 2013/847 K. sayılı kararı) ve TTNet (Ankara 13. İdare Mahkemesinin 2013/1598 E., 2014/1495 K. sayılı kararı) kararlarına atıfta bulunularak, yerinde incelemelerin “haber verilmeksizin, hızlı ve kesintisiz biçimde” yapılması gerektiği, teşebbüslerin bu süreçte delil karartmaya yönelik eylemlerde bulunmamaları gerektiği ifade edilmiştir.
Tüm bu bilgiler ışığında Rekabet Kurulu, 30.04.2025 tarihli ve 25-17/408-189 sayılı kararı ile yerinde inceleme başladıktan sonra bazı PROYEM çalışanları tarafından WhatsApp uygulaması üzerinde iş yazışmalarını içeren çok sayıda WhatsApp grubunun ve diğer teşebbüs çalışanları ile yapılan sohbetlerin silindiği tespit edildiğinden, bu davranışların delil karartmaya yönelik olduğuna ve PROYEM’in yerinde incelemeyi engellediğine, PROYEM’e 4054 sayılı Kanun’un 16. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca 2023 yılı gayri safi gelirinin binde beşi oranında idari para cezası uygulanmasına oybirliğiyle karar vermiştir.*
---
*Rekabet Kurulu'nun 30.04.2025 tarihli, 25-17/408-189 sayılı kararı
English