Rekabet Kurulu, 12.05.2022 tarih ve 22-21/355-M sayılı kararı ile yumurta üretimi alanında faaliyet gösteren 17 teşebbüs hakkında 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal edip etmediklerinin tespiti amacıyla soruşturma açılmasına karar vermiştir.
Soruşturma kapsamında görevli meslek personeli tarafından AB GIDA merkezinde yerinde incelemeye gidilmiş olup, gerçekleştirilen yerinde incelemede AB GIDA’nın bilişim sistemlerinde inceleme yapılmak istenmiş, ancak AB GIDA Yönetim Kurulu Üyesi tarafından şirket bilişim altyapısının AKCOM tarafından dışarıdan destekle sağlandığı ve şirkete ait sunucu bulunmadığı ifade edilmiştir.
Bunun üzerine, şüphe uyandıran ve netleştirilme ihtiyacı duyulan durumların varlığı nedeniyle AB GIDA’da bir yerinde inceleme daha yapılması planlanmış ve ayrıca Kurul’un 18.05.2022 tarihli ve 22-23/383-M sayılı kararı ile 4054 sayılı Kanun’un 14. ve 15. maddesinde düzenlenen yetkilerin AB GIDA’ya dışarıdan bilişim hizmeti sağladığı belirtilen AKCOM bakımından da kullanılmasına karar verilmiştir.
AKCOM’da yerinde inceleme yapılmak üzere, 26.05.2022 tarihinde, görevli meslek personelince teşebbüs binasına gidilmiş olup şirket binasının esasen bir apartman dairesi olduğu görülmüştür. Dairenin zili çalınmış ise de bir cevap alınamamış, şirket sabit telefonu aranmış ancak bu da cevaplanmamıştır. Akabinde teşebbüs internet sitesinde yer alan cep telefonu numarası inceleme heyeti içerisindeki Rekabet Uzmanı tarafından aranmış, AKCOM şirket sahibi telefonu cevaplamıştır. Şirket sahibine, inceleme heyetince yerinde inceleme hakkında bilgi verilmesinden sonra, kendisinin teşebbüs adresine gelmesi istenmiş ve makul bir süre içerisinde şirket adresine gelinmemesi durumunda idari para cezası yaptırımının söz konusu olabileceği bilgisi verilmiştir. Ancak şirket sahibi cevaben çeşitli lokasyonlarda toplantıları bulunduğunu ifade etmiştir.
Bunun üzerine kendisine, AB GIDA’ya hangi hizmetlerin sağlandığına ilişkin sorular sorulmuş, kendisi de A.B Gıda San. ve Tic. A.Ş.’ye sadece donanım tedariki ve danışmanlık hizmeti sağladığını, adı geçen şirkete gittiği zamanlarda, mail altyapısında yaşanan problemleri gidermek için yetkili kullanıcı şifrelerini alarak bu işlemleri gerçekleştirdiğini, aksi takdirde kendisinde erişim yetkisi bulunmadığını ve sisteme giriş yapamadığını, halihazırda da o an için kendisinde sisteme erişim yetkisi olmadığı için AB yumurta mail sistemine giriş sağlayamadığını ifade etmiştir.
Ardından AKCOM Şirket sahibinden tekrar Şirket binasına gelmesi ve tutanak imzalaması istenilmiş ancak kendisi toplantılarının bulunduğunu ifade etmiş, bu görüşme ikinci defa yinelenmiş ve kendisine erinde incelemenin engellenmesi ya da zorlaştırılması durumlarında 4054 sayılı Kanun’un 16. ve 17. maddelerinde düzenlenen idari para cezaları hakkında bilgilendirme yapılmıştır. Teşebbüs sahibi tarafından verilen cevap ise yine toplantılarının bulunduğu olmuştur. Şirket sahibi üç kez daha aranmış ancak telefonuna cevap vermemiştir. Bunun üzerine kendisine WhatsApp uygulaması üzerinden mesaj gönderilerek, 4054 sayılı Kanun’un 16. ve 17. maddelerinde düzenlenen idari para cezaları hakkında tekraren bilgilendirme yapılmıştır. AKCOM Şirket sahibine ulaşılamaması üzerine tutanak, yerinde inceleme heyetince tutanak altına alınmıştır.
Netice olarak 4054 sayılı Kanun’un 15. ve 16. maddeleri göz önünde bulundurulduğunda; yapılan uyarılara ve saat 12:00–16:00 arası beklenilmesine rağmen meslek personelinin incelemeyi gerçekleştirmesinin sağlanmaması sebebiyle meslek personelinin incelemede elde edebileceği olası delil ve bulgulara erişiminin engellendiği/zorlaştırıldığı gerekçesiyle Rekabet Kurulu tarafından 08.09.2022 tarihli ve 22-41/560-224 sayılı kararı ile AKCOM’a 4054 sayılı Kanun'un 16. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi gereğince 2021 mali yılı sonunda oluşan ve Kurul tarafından belirlenen yıllık gayri safi gelirlerinin binde beşi oranında olmak üzere idari para cezası verilmesi gerektiğine ancak bu tutar aynı Kanun maddesi ve “2022/1 sayılı 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 16ncı Maddesinin Birinci Fıkrasında Öngörülen İdari Para Cezası Alt Sınırının 31/12/2022 Tarihine Kadar Geçerli Olmak Üzere Arttırılmasına İlişkin Tebliğ” uyarınca öngörülen ceza alt sınırının altında olamayacağından 47.409 TL idari para cezası verilmesi gerektiğine oyçokluğu ile karar verilmiştir.
Kurul’un belirtilen kararına katılmayan Başkan Birol Küle tarafından, karşı oy gerekçesinde belirtilen şu hususlar önem arz etmektedir:
“*Yumurta üretim ve satışı faaliyeti hakkındaki bir dosya kapsamında bir bilişim şirketine gidilmesi ve inceleme/denetim yetkilerinin kullanılması görece anormal olduğundan Akcom yetkililerinin incelemenin kapsamını anlaması, soruşturmada iddia edilen ihlalle nasıl bir bağlantısı bulunduğunun teşebbüse ifade edilmesi hayatidir.
* İnceleme için gidildiği esnada yetkililerle yalnızca telefonda görüşülmesi etkin bir iletişimin yapılamadığına, yerinde incelemenin gerekli koşulunun da gerçekleştirilemediğine işarettir.
* Diğer taraftan küçük ölçekli bir şahıs şirketi olan Akcom’un birkaç personelinin direkt soruşturma tarafı olmadıkları bir konu ile olan ilgilerini anlayamamaları, incelemeye gidildiğinde toplantıda olmaları sebebiyle işbirliği yapamamaları son derece doğaldır.
* Akcom, soruşturma tarafı AB Gıda’ya yalnızca “donanım tedariki ve danışmanlık hizmeti” sağlayan bir bilişim şirketidir. Dolayısıyla meslek personeline her türlü bilgi ve belgeyi sunmak, soruşturmanın direkt tarafı olan AB Gıda’nın sorumluluğundadır.
* Her soruşturma tarafı delil teşkil edebilecek altyapı konusunda inceleme işbirliği sorumluluğunu hizmet aldığı firmalara atarsa denetim yetkimizi eksik kullanma gibi istenmeyen bir durum ortaya çıkacaktır.
* AB Gıda’nın sorumlu olması gereken bir eksik yerinde incelemenin sorumlusu olarak Akcom’un tayin edilmesi hatalıdır.”
English