Rekabet Kurulu, 27.02.2025 tarihli ve 25-08/184- M(2) sayılı kararı ile Apple Teknoloji ve Satış Limited Şirketi’nin Apple markalı ürünlerin yeniden satış fiyatını tespit etmek, geri alım pazarında faaliyet gösteren teşebbüslerin uygulayacağı geri alım fiyatlarını koordine etmek Fintegre sistemi üzerinden çeşitli sağlayıcı ve satıcılar arasında veri aktarmak suretiyle 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal edip etmediklerinin tespitine yönelik olarak önaraştırma yapılmasına karar vermiştir.
Önaraştırma kapsamında; görevli meslek personelleri, yerinde inceleme yapmak üzere, 04.03.2025 tarihinde saat 10:11 ’de Samsung Electronics İstanbul Pazarlama ve Tic. Ltd. Şti.’ye (SAMSUNG) gitmiş, yetki belgelerini ibraz ederek teşebbüs çalışanlarına yerinde inceleme süreci hakkında bilgi vermişlerdir.
Yerinde inceleme esnasında teşebbüs tarafından geliştirilen ve kullanılan şirket içi yazışma uygulaması olan Knox Teams üzerinde de inceleme yapılmış ve şirket çalışanının ilgili uygulama üzerindeki yazışmalarının incelenmesi sırasında "Paradigma GTM”, "Bolge- Chain Grubu” ve "King Of Sales” isimli iş gruplarından 04.03.2025 tarihinde ayrılan bazı teşebbüs çalışanlarının olduğu tespit edilmiştir. Bu kapsamda;
Bolge- Chain Grubu’ndan iki personelin 10.24’te, bir personelin 10.26’da
Paradigma GTM grubundan beş personelin 10.24’te, bir personelin 10.26’da, bir stajyerin 12.43’te
King Of Sales grubundan ise bir personelin 10.33’te, bir personelin 11.03’te
ayrıldığı tespit edilmiştir. Söz konusu uygulamada, gruplardan çıkılması halinde, ilgili grupların ayrılan kişilerden otomatik olarak silindiği de teşebbüs yetkililerince ifade edilmiştir.
Bu tespitler sonrasında bahse konu Knox Teams gruplarından çıkılması eylemlerine ilişkin olarak SAMSUNG vekilleri tarafından;
“Öncelikle Sayın Kurum’a arz etmek isteriz ki, ilgili şirket çalışanları Knox Teams gruplarından yalnızca çıkmış olup, hiçbir surette veri silmemiştir, dolayısıyla işbu Knox Teams gruplarından yalnızca çıkılmış olması hukuken veri silinmesi veya yerinde incelemenin engellenmesi olarak yorumlanamaz. (...) Kaldı ki Sayın Kurum Uzmanları ilgili Knox Teams grubundaki bütün yazışmalara diğer grup katılımcılarının cihazlarından ulaşılabilmiş ve bu yazışmalar Sayın Kurum’a sunulmuştur. Şirket çalışanlarına yerinde incelemenin başladığına ve veri silinmemesine yönelik uyarı e-postası saat 10:31’de gönderilmiştir. Bununla birlikte ilgili gruplardan çıkma eylemlerinin, söz konusu bilgilendirme epostasının şirket çalışanlarına sirküle edilmeden önce gerçekleştiği anlaşılmaktadır. Nitekim, ilgili çalışanlar saat 10:24 - 10:26 aralığında ilgili gruplardan ayrılmıştır. Dolayısıyla bu çalışanların, gruptan ayrılma saati itibariyle yerinde incelemenin başladığından hiçbir surette bilgisi bulunmamaktadır.
(...) Bu çerçevede, tekrardan Sayın Kurum’a arz etmek isteriz ki, ilgili şirket çalışanları Knox Teams gruplarından yalnızca çıkmış olup, hiçbir surette veri silmemiştir, dolayısıyla işbu Knox Teams gruplarından yalnızca çıkılmış olması 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun kapsamında yerinde incelemenin zorlaştırılması veya engellenmesi olarak yorumlanamayacaktır. Kaldı ki Sayın Kurum Uzmanları ilgili Knox Teams grubundaki bütün yazışmalara diğer grup katılımcılarının cihazlarından ulaşılabilmiş ve bu yazışmalar Sayın Kurum’a sunulmuştur.”
Şeklinde açıklama yapılmış olup ayrıca büyük ölçekli şirketlerde dijital gruplardan çıkmanın rutin bir iletişim pratiği olduğu, “grup amacına ulaştığında çalışanların düzenli olarak ayrıldığı” ifade edilmiştir.
Kurul, 10.04.2025 tarihli, 25-14/330-157 sayılı kararında yapmış olduğu değerlendirmede;
“Bununla birlikte gruplarda yer alan diğer çalışanların mobil cihazında gerçekleştirilen inceleme neticesinde ilgili gruplardaki yazışmalara erişilmiş ve söz konusu yazışmalarda inceleme konusuyla ilgili herhangi bir bulgu ve/veya belgeye rastlanmamıştır. Bu nedenle incelenen eylemlerin yerinde incelemenin engellenmesi ya da zorlaştırılması olarak değerlendirilemeyeceği kanaati oluşmuştur.”
Demek suretiyle Knox Teams gruplarından çıkışların yerinde inceleme başladıktan sonra gerçekleştiğini ve bu nedenle ilgili sohbetlerin cihazlardan otomatik olarak silindiğini kabul etmekle birlikte, silinen içeriklere diğer çalışanların cihazlarından eksiksiz şekilde ulaşılabilmiş olmasını belirleyici görmüştür. Bu doğrultuda Kurul, silinen yazışmaların hem tespit edilebildiğini hem de inceleme konusu bakımından herhangi bir bulgu içermediğini dikkate alarak, somut olayda yerinde incelemenin engellenmesi veya zorlaştırılması sonucuna varılamayacağı kanaatine ulaşmış olup herhangi bir teşebbüs hakkında idari para cezası verilmesine yer olmadığına karar vermiştir.
Ancak Kurulun bu yaklaşımına katılmayan üyeler tarafından güçlü karşı oy gerekçeleri kaleme alınmıştır.
Kurulun çoğunluk görüşüne katılmayan Kurul üyeleri; yerinde inceleme başladıktan sonra Knox Teams gruplarından ayrılma suretiyle ilgili sohbet geçmişlerinin silinmiş olmasının, silinen içeriklere sonradan erişilebilmiş olsa dahi, 4054 sayılı Kanun’un 15. maddesi kapsamında yerinde incelemenin engellenmesi veya zorlaştırılması niteliğinde olduğu yönünde karşı oy kullanmışlardır. Karşı oy gerekçelerinde, yerinde incelemelerde esas alınması gereken temel ölçütün “verinin silinmesi eyleminin gerçekleşip gerçekleşmediği” olduğu, veriye daha sonra başka cihazlardan ulaşılabilmesinin silme eylemini hukuki sonuçlarından arındırmayacağı ifade edilmiştir.
Karşı oy sahipleri, bu hususta Kurul’un ve idari yargı mercilerinin yerleşik yaklaşımına atıfla; yerinde inceleme sırasında gerçekleştirilen silme işlemlerinin, delile erişimi fiilen imkânsız kılmasına gerek olmaksızın, tek başına ihlalin oluşması için yeterli olduğunu vurgulamışlardır.
Karşı oy ayrıca, teşebbüsün özen ve denetim yükümlülüğüne dikkat çekmiş; yerinde incelemenin başladığı andan itibaren teşebbüsün, çalışanlarını derhâl bilgilendirme ve verilerin korunmasını sağlama sorumluluğu bulunduğunu, bu yükümlülüğün yerine getirilmemesinin sorumluluğu ortadan kaldırmayacağı belirtilmiştir. Karşı oyda bu kapsamda Kurul’un geçmiş tarihli kararlarına atıf yapılarak;
“Kurul içtihadı uyarınca silinen verilere tekrar erişim sağlanması yerinde incelemenin engellenip engellenmediği değerlendirmesinde göz önünde bulundurulmamaktadır. Bunun yanında teşebbüs çalışanlarının yerinde inceleme hakkında bilgilendirilmesinin ve veri bütünlüğünün güvence altına alınmasının SAMSUNG un denetim yükümlülüğü kapsamında olduğu ancak SAMSUNG tarafından bu yükümlülüğe aykırı olarak veri bütünlüğünün tesis edilemediği görülmüştür”
Değerlendirmesi yapılmıştır.
Bir diğer karşı oy gerekçesinde ise, yerinde inceleme başladıktan sonra Knox Teams gruplarından çıkılması ve bu çıkışla birlikte sohbet geçmişlerinin otomatik olarak silinmesi eylemlerinin delil karartma niteliğinde olduğu, bu nedenle yerinde incelemenin engellendiğinin veya zorlaştırıldığının kabul edilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Bu çerçevede karşı oy sahipleri, silme eylemlerinin yerinde incelemenin engellenmesi olarak kabul edilmesi gerektiğini ve bu nedenle 4054 sayılı Kanun’un 16. maddesi kapsamında idari para cezası uygulanmasının isabetli olacağını ifade etmişlerdir.
English